Trong những năm gần đây, kiểm toán hoạt động là một hoạt động kiểm toán mới và có nhiều vấn đề xoay quanh đó mà doanh nghiệp cần quan tâm. Vậy kiểm toán hoạt động là gì? Mục đích của kiểm toán là gì? Hãy cùng Kế toán Minh Minh tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Kiểm toán hoạt động là gì?

Kiểm toán hoạt động là quá trình đánh giá và đảm bảo tính chính xác, minh bạch và tuân thủ các quy định. Kiểm toán hoạt động tập trung vào việc đánh giá và đối chiếu mọi khía cạnh của chương trình, hoạt động, đơn vị hoặc nguồn công quỹ và thể chế. Đồng thời kiểm toán sẽ xác định xem doanh nghiệp có tuân thủ các nguyên tắc về tính kinh tế, hiệu quả và hiệu lực hay không.

Trong hoạt động kiểm toán, kiểm toán viên tiến hành so sánh kết quả thực hiện của chương trình, hoạt động, đơn vị hoặc nguồn công quỹ và thể chế với các tiêu chí xác định trước, và phân tích nguyên nhân dẫn đến bất kỳ sai lệch nào so với các tiêu chí đó. Các vấn đề khác cũng được phân tích để đánh giá tính kinh tế, hiệu quả và hiệu lực, sau đó đưa ra kiến nghị để cải thiện tình hình.

Đặc điểm của kiểm toán hoạt động là gì?

Hoạt động kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi thông tin và kiến thức mới, cung cấp phân tích sâu sắc và hiểu biết thấu đáo, cùng với việc đưa ra các kiến nghị nhằm cải thiện hoặc tăng thêm giá trị bằng cách:

Thứ nhất, kiểm toán hướng đến việc đưa ra hiểu biết thấu đáo mới, mở rộng từ phân tích chi tiết và đưa ra quan điểm mới.

Thứ hai, kiểm toán hoạt động hỗ trợ các bên liên quan tiếp cận thông tin một cách thuận lợi hơn, giúp họ nắm bắt thông tin sẵn có một cách dễ dàng

Thứ ba, hoạt động kiểm toán đảm bảo tính độc lập và có cơ sở cho mọi ý kiến hoặc kết luận thông qua việc thu thập và đánh giá các bằng chứng kiểm toán.

Thứ tư, tính kinh tế của hoạt động kiểm toán đề cập đến việc tối thiểu hóa chi phí của nguồn lực, đồng thời đảm bảo chất lượng.

Thứ năm, nguyên tắc về tính hiệu quả nhấn mạnh việc tối đa hóa sản phẩm hoặc dịch vụ đầu ra dựa trên sự sử dụng hiệu quả của nguồn lực, hoặc ngược lại, tối thiểu hóa nguồn lực sử dụng để đạt được kết quả tương tự. Quan tâm đặc biệt đến mối liên kết giữa nguồn lực và đầu ra, bao gồm số lượng, chất lượng và thời gian.

Cuối cùng, nguyên tắc về tính hiệu lực đặt ra mục tiêu là đạt được những kết quả mong muốn và hoàn thành các mục tiêu đã đề ra.

Mục đích của kiểm toán hoạt động

Mục đích cơ bản của kiểm toán hiệu quả hoạt động là thúc đẩy tích cực các hoạt động quản trị, nhằm đảm bảo tính kinh tế, hiệu quả và hiệu lực, đồng thời góp phần tăng cường trách nhiệm giải trình và minh bạch.

Hoạt động kiểm tra đẩy mạnh trách nhiệm giải trình bằng cách hỗ trợ người quản trị và giám sát cải thiện hoạt động thông qua việc kiểm tra và đánh giá hiệu quả, hiệu lực trong chuẩn bị và thực hiện quyết định của cơ quan quản lý. Lợi ích xã hội và công chúng từ việc sử dụng tài chính, tài sản công được đặt vào tâm điểm, cùng với việc xác định thiếu sót trong hệ thống chính sách và quy định, từ đó tìm ra giải pháp cải thiện.

Kiểm toán tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng cải thiện cao và có thể thêm giá trị đối với cộng đồng. Phương pháp này khuyến khích tính tích cực đối với các bên chịu trách nhiệm, thúc đẩy họ thực hiện các hành động cụ thể để cải thiện tình hình.

Bên cạnh đó, tăng cường tính minh bạch là một khía cạnh quan trọng, kiểm toán cung cấp thông tin thấu đáo về quản lý và kết quả đầu ra của chương trình, hoạt động, đơn vị, hay nguồn quỹ. Điều này giúp cung cấp thông tin hữu ích cho công chúng và là cơ sở cho các bên liên quan để tiếp thu và cải thiện tình hình.

Trong phạm vi quyền hạn và nhiệm vụ, kiểm toán nhà nước không bị hạn chế trong việc quyết định kiểm tra hoạt động và không có ràng buộc đối với việc công bố các phát hiện kiểm toán.

Các phương pháp kiểm toán hiệu quả hoạt động

Tùy thuộc vào cách tiếp cận mà có thể sử dụng những phương pháp kiểm tra hoạt động khác nhau. Hiện nay, có hai phương pháp thường được dùng trong doanh nghiệp kiểm toán về hiệu quả hoạt động của một bộ phận như sau:

Phương pháp kiểm toán hoạt động chung

Phương pháp định hướng kết quả: Kiểm toán viên sử dụng kết quả hoạt động để xác định mục tiêu, nội dung và chương trình kiểm toán.

Phương pháp định hướng vấn đề: Kiểm toán viên dựa trên nhận định về vấn đề của hoạt động để xác định mục tiêu, nội dung, và tiêu chuẩn đánh giá kiểm toán.

Phương pháp kiểm toán hoạt động riêng

Phương pháp này áp dụng vào nhiều lĩnh vực chuyên môn và khoa học khác nhau, bao gồm:

Phương pháp kiểm toán nghiệp vụ thu thập dữ liệu: Sử dụng nhiều hoạt động nghiệp vụ để thu thập bằng chứng và đưa ra nhận xét, kết luận. Phương pháp này bao gồm: Kiểm tra tài liệu lưu trữ dữ liệu, Nghiên cứu tình huống, Điều tra, Hội thảo và chất vấn, Tham khảo ý kiến chuyên gia và tư vấn, Thử nghiệm hiện trường.

Phương pháp kiểm toán nghiệp vụ phân tích dữ liệu: Sử dụng các phương pháp như mô tả dữ liệu, so sánh, chỉ số, hồi quy, giá trị đồng tiền theo thời gian, tính toán theo chi phí và lợi ích để đánh giá tình hình thực tế của hoạt động.

Hy vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn có cái nhìn cụ thể hơn về hoạt động kiểm toán. Nếu tổ chức đang có nhu cầu tìm công ty kiểm toán độc lập, kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán nội bộ hay các dịch vụ kế toán thuế thì hãy liên hệ với chúng tôi – Kế toán Minh Minh để được tư vấn và hỗ trợ nhé.